بیوگرافی Ada Lovelace – شناخته‌شده به عنوان اولین برنامه‌نویس رایانه در تاریخ
آدا لاورلیس، نام کامل Augusta Ada King, Countess of Lovelace، یکی از شخصیت‌های برجسته تاریخ علم و فناوری است که به عنوان اولین برنامه‌نویس رایانه در تاریخ معروف شده است. او در ۱۰ دسامبر ۱۸۱۵ در لندن، انگلستان به دنیا آمد. آدا دخترِ شاعر معروف لرد بایرون بود و از جوانی علاقه خاصی به ریاضیات و علوم رایانه داشت.
آدا از جوانی ذهنی بسیار باهوش و نوآور داشت و در ریاضیات و منطق برجسته بود. او با استادان بزرگی همچون ماریون فرانسیسکو و چارلز بابیج به تحصیل ریاضیات پرداخت و در این زمینه توانایی‌های فوق‌العاده‌ای داشت.
در سال ۱۸۳۳، آدا با چارلز بابیج آشنا شد، که در آن زمان به عنوان یکی از بزرگترین علمای ریاضیات و مخترعان انگلستان شناخته می‌شد. این دو همکاری نزدیکی را آغاز کردند و به تدریس و ترویج علم ریاضیات و منطق پرداختند. بابیج به دلیل توانایی‌های آدا در تحلیل و بررسی ریاضیاتی، او را به عنوان همکار مشترک خود در یک پروژه مهم دعوت کرد.
در طول همکاری با بابیج، آدا به برنامه‌نویسی رایانه علاقه‌مند شد و توانست به خوبی این هنر را فرا بگیرد. او به طور خاص در مورد ماشین تحلیل عددی بابیج به نام “تجزیه‌کننده تحلیلی” (Analytical Engine) مطالعه و تحقیق کرد و توانست الگوریتم‌های پیشرفته‌ای را برای این ماشین برنامه‌ریزی کند.
آدا لاورلیس به عنوان نویسنده اولین برنامه کامپیوتری در تاریخ شناخته می‌شود. او در سال ۱۸۴۳، یک مقاله به زبان انگلیسی با عنوان “پاسکال تجزیه‌کننده تحلیلی” (Sketch of the Analytical Engine with Notes from the Translator) را نوشت. در این مقاله، آدا الگوریتمی را برای محاسباتی مشهور به “عدد برنامه‌ای برنولی” (Bernoulli Numbers) ارائه کرد که به صورت پیش‌بینی نشده‌ای قابل اجرا بود. این برنامه، به حساب‌های پیچیده‌تر از محاسبات ساده محدود نبود و نمادی از پتانسیل های بی نهایت برنامه‌نویسی رایانه نشان می داد.
در همان زمان، آدا مفهومی را توسعه داد که امروزه به عنوان “الگوریتم‌های شرطی” شناخته می‌شود. این الگوریتم‌ها به وسیله استفاده از شرطیات و شرایطی که پیش‌بینی می‌شد، توانستند محاسبات پیچیده‌تری را انجام دهند. این ایده اصلی و نوآورانه آدا، برای سال‌ها به بعد از او تأثیرگذار بوده است و به او لقب “مادر برنامه‌نویسی” را داده‌اند.
متاسفانه، ماشین تحلیل عددی بابیج هرگز ساخته نشد و آدا نتوانست برنامه‌های خود را بر روی یک کامپیوتر واقعی اجرا کند. با این حال، نقش و ارث آدا در توسعه صنعت رایانه و برنامه‌نویسی بسیار بزرگ و قابل توجه است. او به عنوان یکی از بانوان بزرگ تاریخ علم و فناوری، همچنان تحسین و احترام بسیاری در جامعه علمی دارد و برای نشان دادن ارزش و استعداد زنان در علوم کامپیوتر و فناوری تقدیم می‌شود.
